Cá thòi lòi là một trong những loài có ngoại hình và đặc tính rất đặc biệt được tổ chức sinh vật cảnh xếp vào dòng quái thú kỳ lạ nhất hành tinh. Tuy bề ngoài chúng không được đẹp mắt nhưng lại ẩn chứa nhiều giá trị dinh dưỡng cao, chế biến ra nhiều món ăn ngon. Nội dung sau đây chúng ta hãy cùng nhau khám phá chi tiết hơn về loài cá đặc biệt này nhé.
Tổng quan về cá thòi lòi
Cá thòi lòi còn gọi là cá leo cây có tên tiếng anh Giant mudskipper, tìm thấy lần đầu năm 1770. Loài này được tổ chức sinh vật thế giới xếp hạng vào 1 trong 6 con vật kỳ lạ nhất hành tinh. Lớp da của chúng xù xì, mắt to, miệng rộng, lưng có vây giống cánh bướm.
Thòi lòi thường tập trung ở vùng cửa sông hạ lưu, phân bổ khắp thế giới trong đó có Việt Nam. Tại nước ta chúng thường tập trung ở các tỉnh Bạc Liêu, Gò Công, Cà Mau, Cần Giờ và đã trở thành đặc sản của người dân nơi đây nhiều đời qua. Bởi loài cá này có thể chế biến thành nhiều món ăn thơm ngon, hấp dẫn, mang lại giá trị dinh dưỡng cao.
Loài cá này có khả năng ở trên cạn được rất lâu do cấu trúc đặc biệt của cơ quan hô hấp. Trong trường hợp chúng gặp nguy hiểm bản thân sẽ tự động bật nhảy xung quanh, miệng há ngoác và giương lên để lộ bộ mặt hung hãn nhằm đe dọa kẻ thù. Loại cá này còn đặc biệt ở chỗ, nó có thể lặn sâu trong bùn nước từ 5 đến 10 phút hoặc vọt lên khỏi mặt nước với sức bật khá cao, đôi lúc còn leo lên cả cây.
Đặc điểm về cá thòi lòi
Thòi lòi là loài cá có ngoại hình khá đặc biệt nếu không muốn nói là xấu xí. Khi chúng phát triển toàn diện có thể đạt chiều dài cơ thể lên đến 27cm, cân nặng đạt tới 1kg. Sau đây là đặc điểm nhận dạng từng bộ phận mà bạn đọc có thể tham khảo.
- Phần da của cá leo cây xù xì màu xanh nhạt, bên ngoài có một lớp nhớt phủ khắp cơ thể.
- Đôi mắt của cá khá to và tròn, lồi và nằm sát cùng nhau trên đỉnh đầu.
- Miệng lớn, luôn há to để có khả năng hô hấp tốt trên bờ, bên trong có 2 hàm răng gồm 2 răng nanh ở hàm trên và 1 răng hàm dưới.
- Lưng của chúng có 2 đoạn vây lớn trông giống như hình cánh bướm bị cụt.
- Phần ngực của thân cá có 2 vây khá lớn và to, chúng có nhiệm vụ giữ thăng bằng khi di chuyển trên vùng bùn lầy và leo cây.
Giá trị dinh dưỡng cá thòi lòi
Cá leo cây là một trong những món mồi rất tốn bia mà những dân sành ăn thường hay phong tặng. Đối với đầu bếp chuyên nghiệp thì đây được xem là đặc sản có thể làm nguyên liệu cho nhiều thực đơn khác nhau. Có thể nói loài cá này có ngoại hình khá kỳ dị cùng khả năng nhảy nhót đáng kinh ngạc nhưng phải công nhận thịt của nó cực ngon, không tanh với nhiều giá trị dinh dưỡng tốt cho cơ thể như:
- Giàu protein, collagen.
- Vitamin: B2, D, E, PP.
- Chất khoáng gồm có S, Fe, Ca, P, Fe, P.
Chính những thành phần có trong cơ thể mà cá thòi lòi mang có khả năng hỗ trợ người suy yếu, ho suyễn, chân tay tê bì, tiêu hóa kém. Hơn nữa, lượng collagen rất phong phú chúng đang sở hữu còn đem đến tác dụng làm đẹp, tăng cường đề kháng rất hữu ích cho cơ thể. Điều này khiến loại cá này được xem là thực phẩm lý tưởng cho làn da của chị em phụ nữ, tránh các vấn đề về tóc khô, gãy rụng,….
Cách làm sạch cá thòi lòi
Loài cá này có đặc tính trú ẩn ở những vùng bùn lầy, trên da ẩn chứa một lớp nhầy nên trước khi chế biến mọi người cần sơ chế cẩn thận. Sau đây là quy trình làm sạch cá mà cá bạn có thể tham khảo khi muốn thực hiện món ăn ngon từ nguyên liệu đặc biệt này.
- Bước 1: Đầu tiên bạn hãy mang cá thòi lòi vừa mua về bỏ vào nước sạch rồi rửa cho kỹ cho bùn đất trôi hết đi.
- Bước 2: Kế tiếp bạn tiến hành chặt vây, móc mang, cạo sơ qua một lượt lớp da bên ngoài.
- Bước 3: Sau đó chúng ta tiếp tục cho một muỗng canh muối hột và cắt tiếp một quả chanh vào trong thau đang đựng cá.
- Bước 4: Tiếp theo bạn dùng tay bóp nhẹ cá thồi lồi trong khoảng 5 phút để khử nhớt và mùi tanh rất hiệu quả.
- Bước 5: Bạn mang chúng rửa lại một lần nữa, vuốt nhẹ nhàng cho chúng chảy hết nhớt và chất bẩn sau đó cắt bụng, lọc ruột, rửa với nước sạch rồi để ráo nước.
Các món ăn ngon cùng cá thòi lòi
Ngày xưa, loài cá này được rất ít nhiều người biết đến và nghĩ ngày chúng ăn không ngon. Bởi nó có hình dáng rất kì lạ, đặc tính nhảy nhót, chui rúc dưới bùn lầy. Đến ngày nay, loài cá này đã được đông đảo người dân biết đến như một đặc sản với hương vị đậm đà, mềm ngọt. Sau đây chúng tôi sẽ giúp bạn đọc khám phá về những món ăn thú vị từ cá này.
Cá leo cây nướng muối ớt
Món ăn đặc sản được nhiều người biết đến và yêu thích trên bàn nhậu nhất chính là cá thòi lòi nướng. Chúng là sự kết hợp tuyệt vời giữa vị ngọt đậm đà của cá cùng hương vị cay nồng của muối ớt. Sau đây là cách thực hiện chi tiết mà bạn đọc có thể tham khảo để thực hiện khi cần.
- Đầu tiên bạn nên chọn cá thòi lòi tươi sống để có thể chế biến được ra món ăn hấp dẫn, thơm, ngọt như mong muốn.
- Sau đó bạn thực hiện việc làm sạch hết nhớt và khử mùi tanh trên cá rồi ướp chúng cùng với muối ớt trong vòng 45 phút.
- Bạn xếp từng con cá lên trên vỉ và bắt đầu nướng trên than hoa trong khoảng 30. Khi này chúng ta nên lật đều 2 mặt để chúng được chín đều, không bị cháy.
- Khi nào bạn thấy vỉ cá thòi lòi chuyển sang màu vàng ươm, dậy mùi thơm thì hãy nhấc ra để thưởng thức. Để món ăn này thêm ngon hơn chúng ra nên ăn kèm bánh tráng, bún, các loại rau thơm và chấm cùng với nước mắm me.
Cá thòi lòi nấu canh chua
Cá leo cây nấu canh chua từ lâu đã trở thành món ăn đặc sản nức tiếng đất Cà Mau mà bất kỳ du khách nào cũng nên thưởng thức 1 lần. Để thực hiện món ăn này khá đơn giản nhưng bạn cũng cần phải biết một số bí kíp nho nhỏ giúp chúng thêm phần hấp dẫn và toát lên cái hồn của đặc sản nơi đây. Sau đây là cách thực hiện chi tiết mà các bạn có thể tham khảo và thực hành khi có nhu cầu.
- Bạn nên chọn cá đang còn sống, to, chắc thịt, nhiều trứng
- Sau đó chúng ta dùng giấm hoặc muối để tẩy sạch phần nhớt trên thân cá và để cho ráo nước
- Tiếp theo bạn ướp thịt cá thòi lòi với hạt nêm, gia vị, ớt, tỏi trong khoảng 30 phút.
- Bạn tiếp tục bắt chảo lên bếp, phi thơm hành rồi xào cùng cà chua cho nhuyễn rồi đổ hỗn hợp này vào nồi khác, cho thêm ít nước, me để tăng độ chua.
- Cuối cùng bạn có thể cho thêm đậu bắp, đậu rồng, rau mùi, mùi ngò gai vào rồi thưởng thức ngay khi còn nóng để cảm nhận độ hấp dẫn từ vị ngọt của cá.
Cá thòi lòi kho tiêu
Một trong những món ăn khá tốn cơm của người dân Cà Mau và các tỉnh lân cận chính cá leo cây kho tiêu. Cách chế biến của loài này cũng tương đối giống với các loài cá khác như luôn dậy lên một vị đặc trưng khiến chúng ta chỉ cần ngửi thôi cũng đắm say. Cụ thể:
- Bạn mang cá tươi đi rửa sạch cùng với muối để chúng sạch nhớt và khử đi mùi tanh trên da.
- Sau đó chúng ta tiến hành cắt mắt cá thòi lòi, lọc ruột và rửa sạch lại bằng nước rồi để ráo nước.
- Chúng ta ướp thịt cá cùng đường, mắm, hạt nêm, mì chính, nước cốt dừa, hành tím trong vòng 60 phút sau đó bỏ vào nồi đất để kho.
- Trong quá trình kho bạn hãy cho thêm một chút dầu ăn, nước cốt dừa để món ăn không bị khô quá. Khi nào nước gần cạn chúng ta rắc thêm vào một chút hành và tắt bếp.
Canh rau ngót cá thòi lòi
Nếu bạn muốn thưởng thức một món ăn độc lạ dạy vị ngọt của cá thì hãy thử sử dụng loài sinh vật này để chế biến cùng rau ngót. Với công thức của món ăn này chúng ta cần đặc biệt quan tâm đến khâu nấu nước dùng và xào cá. Như vậy bữa cơm của gia đình bạn sẽ thêm đủ chất, thơm ngon và đổi vị. Sau đây chúng tôi sẽ giúp bạn đọc khám phá công thức chế biến món ăn này nhé.
- Bạn hãy làm sạch cá thòi lòi, dề nguyên con và mang đi luộc chín.
- Sau đó bạn vớt cá ra, bỏ vào nước lạnh rồi gỡ lấy phần thịt, xương, đầu dùng làm nước dùng.
- Bạn hãy bỏ phần thịt cá vào trụng, ray nhỏ để bỏ phần xương, cặn tránh bị hóc.
- Chúng ra băm nhỏ hành và bỏ cả phần thịt cad vào cùng một chút dầu rồi đảo đều.
- Sau khi đo cho thêm nước dùng vào nồi rồi nêm thêm gia vị cho vừa miệng, đợi nước sôi thì bỏ rau ngót vào.
Lẩu cá thòi lòi
Nếu bạn có cơ hội đến với Cà Mau thì nhất định không thể bỏ qua món lẩu của loài cá này. Bởi trong công thức chế biến từ nguyên liệu cá thòi lòi chúng ta sẽ cảm nhận rõ ràng vị chua cay, mặn ngọt đặc trưng của vùng vùng miền Tây Nam Bộ. Sau đây là cách thực hiện món lẩu mà bạn có thể tìm hiểu để thực hiện nhé.
- Đầu tiên bạn cần chuẩn bị các nguyên liệu gồm: thịt cá thòi lòi, trái giác, ruột me, xả ớt hiểm, nước mắm, bắp chuối, rau ăn kèm,….
- Sau đó bạn tiến hành làm sạch cá, để nguyên con và rửa các nguyên liệu đi kèm.
- Bạn bắt bếp lên nấu đến khi sôi thì cho thêm gia vị vào với lượng vừa đủ để chúng dậy mùi thơm, cay của ớt, chua của trái giác, ruột me.
- Trong quá trình làm nấu lẩu bạn cho thêm quế đất, ngò om, các loại rau rồi mới bỏ cá vào.
Lời kết
Bài viết trên chúng tôi đã giúp bạn đọc tìm hiểu về đặc điểm và các món ngon được chế biến từ cá thòi lòi. Đây là loài thủy sản có ngoại hình xấu xí nhưng mang đến cho con người nguồn giá trị dinh dưỡng lớn. Bạn có thể làm ra nhiều món ăn ngon từ loài cá đặc biệt này chỉ với vài thao tác thực hiện khá đơn giản.
