Một trong những nguyên liệu đến từ tự nhiên để tạo nên các món ăn đặc sản mang đậm dấu ấn vùng sông nước chính là cá Nâu. Ngoài việc có giá trị ẩm thực cao, nhiều dinh dưỡng thì chúng còn mang lại giá trị kinh tế lớn và ổn định cho người dân. Để hiểu rõ hơn các thông tin về loài cá này chúng ta hãy tham khảo một số nội dung cụ thể được chia sẻ trong bài viết hôm nay.
Cái tên cá Nâu được biết đến như thế nào?
Cá Nâu hay dĩa thái, cá hói là một loài thuộc họ Scatophagidae. Bề ngoài của chúng được bao phủ bởi hoa văn da beo với phần thân dẹp, lưng hình vòm, đầu nhỏ, ngắn, mõm tù. Đặc biệt, ở phần miệng còn có một đường rạch nằm ngang, răng mịn, viền trước gốc vây lưng dốc xuống.
Mắt của cá Nâu cũng khá lớn và nằm gần về phía đầu, xuất hiện thêm một vết lõm sâu phía sau. Vảy của chúng lược nhỏ phủ khắp thân, đi kèm với gai nhọn ở vây lưng tương đối phát triển, cuống đuôi ngắn không phân thùy. Nửa phần trên cá sẽ có các đốm tròn màu Nâu, đen xếp xen kẽ và nhạt dần về phía bụng.
Loại này được đánh giá là khá lành tính, mặc dù ăn tạp nhưng chỉ thiên về thực vật như rong tảo, rau xanh, côn trùng, giáp xác,…. nên không gây huy hại cho những loài vật thủy sinh khác. Thông thường, mùa sinh sản của cá Nâu kéo dài từ tháng 6-8 âm lịch và sẽ di cư ra những rạn san hô, nơi có độ mặn cao để đẻ trứng.
Mặc dù cùng độ tuổi nhưng cá đực luôn có khối lượng lớn hơn con cái. Kích cỡ của chúng đạt từ 700-1200g/con có thể bắt đầu đánh bắt được. Những thành phẩm từ loài này rất được ưa chuộng vì có giá trị dinh dưỡng cao, chứa nhiều vitamin, canxi, photpho, protein và các hoạt chất rất tốt cho sức khỏe con người.
Cá Nâu thường xuất hiện ở đâu?
Cá Nâu là loài chỉ rưa sống ở khu vực có khí hậu nhiệt đới ấm áp, mát mẻ. Phạm vi phân bố của chúng khá rộng ở cả châu Á, châu Úc đến châu Phi. Còn tại Việt Nam, bạn sẽ bắt gặp nó ở hầu hết các vùng cửa sông của các tỉnh ven biển.
Loài này sẽ sinh sống chủ yếu trong các khe đá, rạn san hô, cửa cống ao đầm nước lợ nơi có nhiều rong rêu là thức ăn ưa thích của chúng. Thêm nữa, cá Nâu hầu như chỉ kiếm ăn và không đi khỏi độ sâu 1 – 4 m nước với nhiệt độ khoảng tầm 21 – 28 °C.
Ngoài ra, cá Nâu còn xuất hiện rất nhiều vào mùa sinh sản từ tháng 6-8 âm lịch hàng năm trên sông Hàn. Đây cũng là thời điểm bà con rộn ràng chuẩn bị xuồng ghe, vợt đi đánh bắt chúng để nuôi hoặc bán kiếm lời. Theo kinh nghiệm của những ngư dân lành nghề, lúc này cá con xuất hiện rất đông theo những dải lớn trên khúc sông trải dài từ chân cầu Nguyễn Tri Phương kéo dài về Thuận Phước.
Giá cả của cá Nâu trên thị trường ra sao?
Cà Mau, Bạc Liêu là những vùng sẽ cho ra thành phẩm cá Nâu với chất lượng tốt nhất và luôn đảm bảo được độ tươi ngon, chắc thịt. Bởi vậy nên giá cả ở khu vực này cũng cao hơn so với thị trường, giao động từ 230.000 – 260.000 đồng/kg. Còn nếu bạn mua ở các tỉnh ven biển khác sẽ rẻ hơn từ 30.000-50.000 đồng/kg.
Thêm nữa, tùy thuộc vào cân nặng, chất lượng đánh bắt được có tốt hay không người ta còn chia cá Nâu ra làm nhiều loại với mức giá bán khác nhau như:
- Loại 3: cá khá bé, tầm 9-10 con/kg giá bán khoảng 150.000 – 190.000 đồng.
- Loại 2: cá nhỡ tầm 5-6 con/kg giá bán khoảng 200.000 -220.000 đồng.
- Loại 1: cá to hơn tầm 3-4 con/kg giá bán khoảng 240.000 – 260.000 đồng.
Tuy nhiên, để đáp ứng nhu cầu cung cấp thực phẩm của thị trường, nhiều người dân đã nhân giống và nuôi trồng cá Nâu trong nhà bè, ao đầm. Đương nhiên chất lượng thịt của chúng sẽ không thể thơm ngon được so với những con trong tự nhiên nhưng giá thành sẽ rẻ hơn rất nhiều. Nếu bạn mua với số lượng lớn có thể giao động khoảng 180.000 – 200.000 đồng/kg.
Chế biến cá Nâu như thế nào là đúng cách?
Có rất nhiều món ngon dân giã đã ra đời dựa vào nguyên liệu chính là cá Nâu. Tuy nhiên không phải ai cũng biết cách chế biến làm sao để giữ được tối đa chất dinh dưỡng và hấp dẫn nhất. Sau đây, chúng tôi sẽ giới thiệu một số công thức chuẩn để bạn áp dụng cho bữa cơm trong gia đình mình:
Cách nấu canh chua cá Nâu
Muốn làm món cá Nâu nấu canh chua đúng chuẩn thơm ngon, đậm đà nhưng vẫn thanh mát và có thể giải nhiệt mọi người cần chuẩn bị những nguyên liệu sau:
- Cá: 1 kg
- Giá đỗ: 50 gram
- Đậu bắp: 6 trái
- Thơm: ¼ trái
- Cà chua: 2 quả
- Muối, nước mắm, dầu ăn, tiêu, tỏi mỗi loại 1 thìa cafe
- Nước cốt me
Cách làm cụ thể:
- Bước 1: Cá đánh vảy, bỏ ruột, vây, mang rồi rửa sạch và để ráo và cắt khúc vừa ăn. Đậu bắp và dứa cắt nhỏ, cà chua thái múi.
- Bước 2: Bạn cần bắt chảo lên bếp để phi tỏi rồi cho thơm, bỏ cà chua vào xào sơ và cho khoảng 700 – 1000ml nước vào đun sôi.
- Bước 4: Khi nước sôi cho cá Nâu vào để khoảng 10-15 phút và cắt thêm 1 ít ớt trái.
- Bước 5: Sau khi thấy cá đã chín, chúng ta sẽ nêm nếm các gia vị còn lại cùng với nước cốt me vào sao cho vừa khẩu vị.
- Bước 5:Cho các loại rau vào nồi nước vừa sôi để 1-2 phút rồi tắt lửa và đem ra thưởng thức.
Cá Nâu kho tộ đúng chuẩn
Vào những ngày đông rét mướt mà chúng ta có được một nồi cá Nâu kho tộ ăn kèm với cơm trắng nóng hổi còn gì tuyệt vời bằng. Để món này thành công trong căn bếp của bạn nhất định phải có các nguyên liệu sau:
- Cá Nâu: 1 kg
- Hành, tiêu, ớt, tỏi, gừng
- Gia vị nêm
Hướng dẫn cách làm:
- Bước 1: Sơ chế cá sạch sẽ với nước muỗi pha loãng cho bớt mùi tanh và nhớt rồi để để ráo, cắt khúc vừa ăn.
- Bước 2: Ướp cá với các loại gia vị: mắm, đường, tiêu, hành tím, gừng cắt sợi vừa ăn theo khẩu vị gia đình trong khoảng 30 phút phần thịt được thấm đều.
- Bước 3: Làm nóng dầu ăn và thắng đường đến khi chuyển sang màu cánh gián để lấy nước màu. Tiếp đến, bạn sẽ cho hành tím đập dập vào phi cho dậy mùi thơm.
- Bước 4: Chúng ta cho cá Nâu đã ướp vào nồi để nấu sôi khoảng 5 phút thì trở đều 2 mặt để ngấm gia vị rồi đậy nắp lại và để lửa nhỏ trong vòng 15-20 phút.
- Bước 5: Đến khi nước gần cạn và kẹo lại, bạn cho ớt sừng thái lát và hành lá cắt khúc vào rồi tắt bếp.
Công thức cá Nâu hấp xì dầu
Món ăn này sẽ đem lại sự ngon miệng và kích thích vị giác của các thành viên trong gia đình bạn nếu chuẩn bị đầy đủ các nguyên liệu sau:
- Cá Nâu: chọn loại lớn tầm 3-4 con/kg
- Hành tây: 1 củ nhỏ
- Hành lá, rau ngò: 50gr
- Ớt: 1-2 trái
- Gia vị: đường, dầu ăn, dầu hào, dầu mè, nước tương, hạt nêm, tiêu.
Cách làm cụ thể:
- Bước 1: Chúng ta cần tiến hành làm sạch phần mang cá Nâu, đánh vẩy, bỏ nội tạng và rửa sạch bằng nước muối loãng. Tiếp đến, bạn dùng dao khía 2 bên thân lúc bóp gia vị được ngấm đều cũng như nhanh chín hơn. Hành lá, rau ngò, ớt cắt khúc nhỏ còn hành tây bóc vỏ, thái lát mỏng.
- Bước 2: Mọi người sẽ ướp cá với dầu hào, dầu mè, đường, tiêu , dầu ăn, hạt nêm và xì dầu tùy theo khẩu vị của gia đình trong vòng 10 phút.
- Bước 3 : Đặt một nồi nước vào xửng hấp cho lên bếp cho đến khi nước sôi thì bỏ đĩa cá Nâu vào trong rồi đậy vung lại để trong 20 phút. Tiếp theo, chúng ra sẽ cho hành tây và ớt vào chưng thêm 10 phút nữa.
- Bước 4: Cho hành lá, ngò vào nồi đậy vung khoảng 1 phút rồi tắt bếp.
Cách bảo quản cá Nâu đúng chuẩn
Muốn thịt cá được tươi ngon, chắc thịt, hạn chế tình trạng bị hôi tanh hoặc hư hỏng khi để lâu các bạn cần phải biết cách bảo quản. Bởi vì không phải lúc nào chúng ta cũng mua được nó còn tươi sống và mới đánh bắt lên. Cách cụ thể cho bạn thực hiện như sau:
Dùng muối ướp cá
Một cách đơn giản nhất để bạn bảo quản cho cá Nâu tươi ngon, giữ được độ ngọt và săn chắc thịt chính là dùng muối hạt trắng để ướp:
- Ướp muối ướt: chúng ta sẽ hòa tan 2-3 nắm muối hạt với 1 lít nước rồi ngâm ngập mặt cá. Cứ sau 6 tiếng bạn sẽ đảo lên một lần nhưng cần làm nhẹ nhàng để không vỡ phần thịt. Qua 12 giờ mọi người có thể vớt cá ra cho ráo nước rồi bỏ vào hộp đậy kín để bảo quản.
- Ướp muối khô: cá Nâu sau khi làm sạch sẽ được xát thêm với muối hột 1 lần nữa từ trong ra ngoài rồi rồi ướp khoảng 1-2 tiếng. Sau đó chúng ta sẽ bọc kỹ thành phẩm lại rồi cho vào ngăn đông tủ lạnh.
Dùng rượu trắng ướp cá Nâu
Không chỉ chanh, dấm ăn mới khử được mùi tanh và bảo quản lâu mà rượu trắng cũng có công cụ tương tự. Mọi người chỉ cần đổ một lượng nhỏ vào mát xa từ ngoài vào trong cá Nâu cho ngấm sẽ để được tối đa từ 1-3 ngày. Tuy nhiên sau khi thực hiện cách này bạn vẫn cần cho thịt vào ngăn đông tủ lạnh, lúc nào cần dùng thì lấy ra trước tầm 3-4 tiếng để tan hết đá bên trong.
Cá Nâu được bảo quản bằng chanh và dấm ăn
Trong chanh và dấm ăn chứa nhiều axit và các hoạt chất giúp khử tanh thịt cá Nâu nhưng vẫn giữ nguyên được độ ngọt và săn chắc. Vì vậy sau khi thoa hỗn hợp này lên khắp mình con cá chúng ta sẽ cho vào ngăn đông của lạnh để bảo quản lâu hơn. Còn nếu bạn muốn để ngoài thì cần phải chế biến ngay sau 1-2 tiếng.
Lời kết
Như vậy, những thông tin hữu ích trong bài viết hôm nay đã giúp chúng ta có thêm hiểu biết thú vị về cá Nâu. Đây là một loại thực phẩm cực kỳ giàu chất dinh dưỡng nên nếu bạn biết cách kết hợp chúng vào các bữa ăn trong gia đình sẽ giúp các thành viên khỏe mạnh hơn.
