Trong bữa ăn hàng ngày của người dân miền Tây không thể nào thiếu các món ngon dân dã làm từ cá chẽm. Loài thủy sản này sinh trưởng rất nhanh, có hàm lượng dinh dưỡng cao và thịt thơm ngon rất tốt cho sức khỏe. Để có thêm thông tin chi tiết về chúng các bạn có thể tham khảo thêm những nội dung được chia sẻ trong bài viết hôm nay nhé.
Phạm vi phân bố chủ yếu của cá chẽm
Cá chẽm hay cá vược có tên khoa học là Lates calcarifer, sống cả ở biển và nước ngọt. Phần thân của chúng màu xám, thon dài, mõm nhọn, miệng rộng, chiều dài từ 19-25 cm và nặng khoảng 3-6kg. Tuy nhiên, nếu phát triển trong môi trường lý tưởng con to nhất có thể dài đến 1m8.
Loài thủy sản này phân bố chủ yếu ở vùng nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới thuộc Tây Thái Bình Dương. Ngoài ra, các bạn có thể tìm thấy cá chẽm tại khu vực phía Bắc châu Á, thường là cửa sông ven biển, kênh rạch, đầm nuôi tôm.
Tại Việt Nam, cá chẽm tập trung nhiều ở các tỉnh miền Tây Nam Bộ và đồng bằng Bắc Bộ. Tuy nhiên, loài này vốn có đặc tính di cư xuôi dòng nên chúng có thể di cư từ vùng nước ngọt như sông, hồ ra cửa sông, ven biển có độ mặn thích vào mùa sinh sản để đẻ trứng khi trưởng thành. Còn ấu trùng mới nở ra sẽ phân bố dọc theo các vùng nước lợ.
Môi trường sống phù hợp nhất cho cá chẽm
Môi trường sống của cá chẽm khá rộng rãi, phân bố từ vùng nhiệt đới cho tới tận vùng cận nhiệt đới. Thêm nữa, do có tập tính di cư trong mùa sinh sản và khi trưởng thành nên chúng dễ dàng thích nghi được ở cả giữa 2 vùng nước mặn và ngọt.
Tuy nhiên, điều kiện lý tưởng nhất cho loài này sinh trưởng và phát triển tốt nhất sẽ là nhiệt độ từ 15-28 độ C, độ mặn trong mức 2-35‰ và vùng nước cần sâu khoảng 5-20m. Bên cạnh đó, môi trường xung quanh cũng phải cung cấp đủ nguồn thức ăn cho cá chẽm và đảm sạch sẽ, không bị ô nhiễm do hóa chất độc hại.
Còn nếu bạn muốn nuôi nhốt để tăng sản lượng cá chẽm nhanh được thu hoạch cũng cần tại tạo các điều kiện tương ứng với môi trường sống ngoài tự nhiên của chúng. Ví dụ như độ sâu phải đảm bảo lồng cách phần đáy sông khoảng 2-3m, tốc độ dòng chảy nhỏ dưới 1m/s. Ngoài ra, bạn cần phải điều chỉnh lượng oxy luôn ở mức 4-6mg/l, nhiệt độ từ 25-30 độ C, độ mặn từ 27-33 ‰ và thay nước sạch thường xuyên.
Đặc điểm sinh sản của cá chẽm
Ngoài tự nhiên, loài này sẽ di cư từ vùng nước ngọt như sông, hồ ra cửa sông, ven biển có độ mặn thích hợp để sinh sản khi đạt đủ độ tuổi trưởng thành từ 3-4 năm. Cá chẽm luôn đẻ trứng theo chu kỳ của trăng, thường vào lúc chiều muộn khi nước dâng lên. Điều này giúp trứng và ấu trùng trôi vào vùng cửa sông phát triển và di chuyển ngược dòng để lớn.
Khoảng tháng 4-5 là thời điểm thích hợp nhất để cá chẽm sinh sản và có thể kéo dài nhiều lần trong năm. Sau khi chọn được địa điểm phù hợp, chúng mới bắt đầu kết đôi và giao phối trong những rặng san hô có độ sâu khoảng 20-40m và độ mặn ổn định ở 28-34%o.
Trong thường hợp cá chẽm được nuôi nhốt thì tùy vào từng vùng với điều kiện tự nhiên khác nhau mà tuổi trưởng thành có thể bắt đầu sinh sản có sự chênh lệch. Thông thường chúng sẽ đẻ trứng sớm hơn so với ngoài môi trường tự nhiên và tỷ lệ sống sót của ấu trùng sau khi nở khá cao.
Thông thường, thời điểm trưởng thành ở cá chẽm cá là 5-6 năm tuổi, con đực được chỉ cần 4. Khi chúng còn nhỏ bạn rất khó để biết giới tính cụ thể. Còn khi loài này đã thành thục có thể dựa vào các lỗ niệu sinh dục và hậu môn để phân biệt. Ví dụ như con cái có 3 lỗ, cá đực có 2 lỗ.
Thức ăn của cá chẽm là gì?
Cá chẽm là loại thủy sản ăn tạp. Nếu sinh trưởng và phát triển với số lượng lớn trong một vùng nước nhỏ hẹp chúng có thể càn quét hết tất cả những sinh vật nhỏ bé hơn mình nên dễ gây ra mất cân bằng hệ sinh thái. Và nguồn thức ăn của loài này cũng sẽ thay đổi dần trong quá trình trưởng thành.
Cụ thể, khi còn nhỏ, phần lớn thức ăn của cá chẽm sẽ bao gồm các loài phiêu sinh thực vật (20%) nhưng chủ yếu vẫn là cá, tôm nhỏ chiếm tới 80%. Khi chúng phát triển đến kích thước hơn 20cm, 100% nhu cầu sẽ chuyển động vật như giáp xác khoảng 70% và cá 30%.
Cá chẽm đến giai đoạn trưởng thành sẽ điên cuồng săn mồi, và đối tượng có thể là những con với kích cỡ ngang bằng cơ thể của chúng. Tuy nhiên lúc này nguồn thức ăn chủ yếu nuôi sống nó vẫn là tôm, cá, mực.
Giá trị dinh dưỡng của cá chẽm
Một số nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng nếu chúng ta thường xuyên bổ sung loại thủy sản này trong thực đơn hàng ngày có thể tăng sức đề kháng, bồi bổ sức khỏe và chống chọi bệnh tật tốt hơn. Bởi vì trong thành phần của thịt cá chẽm có lượng calo thấp, giàu axit amin, omega-3, vitamin, và nhiều hoạt chất quan trọng khác. Nó giúp mọi người cải thiện được rất nhiều vấn đề như:
Cá chẽm giúp sáng mắt
Trong thịt của loài này có chứa rất nhiều vitamin A – chất chống oxy hóa khi tác động lên mắt sẽ cải thiện được các vấn đề về thị lực. Bởi vì tác dụng cơ bản của chúng là chống lại tác động tiêu cực của gốc tự do gây thoái hóa điểm vàng và đục thủy tinh thể. Đồng thời, sử dụng thường xuyên cũng giúp mọi người cải thiện tầm nhìn của bạn và bảo vệ mắt chúng ta khỏe mạnh lâu dài.
Tuy nhiên trong quá trình chế biến chúng ta cần lưu ý không nấu quá lâu để tránh dưỡng chất bị phân hủy bởi nhiệt độ cao.
Hỗ trợ điều trị tiểu đường nhờ cá chẽm
Loại cá này là lựa chọn tốt cho những người mắc chứng tiểu đường cần kiêng khem nhiều nhờ chứa nguồn axit béo và omega-3 dồi dào. Các hoạt chất này khi được hấp thu vào cơ thể có tác dụng chống oxy hóa và ngăn ngừa tình trạng bệnh chuyển nặng hơn gây nên những biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe.
Tốt cho sức khỏe bà bầu
Cá chẽm được xếp vào nhóm thực phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng omega-3, protein giúp hỗ trợ sức khỏe cho mẹ bầu và sự phát triển của thai nhi. Nếu trong thai kỳ mọi người thường xuyên bổ sung các thành phẩm từ thịt cá trong bữa ăn từ 1-2 lần/tuần sẽ làm giảm nguy cơ hình thành dị tật và phát triển não bộ ở trẻ tốt hơn.
Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn các bạn nên tránh ăn cá chẽm sống và hoặc nấu chưa chín vì chứa vi sinh vật có thể làm hại cho thai nhi, gây ra tình trạng như ngộ độc, nôn mửa, tiêu chảy,… Đặc biệt chúng ta chỉ cần dùng không quá 340 gram thịt mỗi tuần là đủ.
Cá chẽm hỗ trợ giảm cân hiệu quả
Với những người đang muốn duy trì vóc dáng hoặc giảm cân nhanh chóng nhưng vẫn muốn cơ thể có đầy đủ chất dinh dưỡng có thể tăng cường các bữa ăn có thành phần cá chẽm. Bởi vì lượng calo của nó rất ít, chủ yếu protein, vitamin và khoáng chất nên không làm tích mỡ gây ra tình trạng béo phì.
Thêm nữa, phần thịt cá cũng rất dễ ăn nên chúng ta dễ dàng giảm bớt lượng thực phẩm khác trong bữa ăn hàng ngày được mà vẫn đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng. Các bạn hoàn toàn có thể chế biến chúng thành nhiều món ngon hấp dẫn để thay đổi mà không khiến quá trình giảm cân trở nên nhàm chán.
Ngăn ngừa ung thư nhờ sử dụng cá chẽm
Trong cá chẽm có hàm lượng axit béo, omega-3 rất cao. Khi đi vào cơ thể, các hoạt chất này sẽ được chuyển hóa để ngăn chặn các gốc tự do gây hại phát triển hình thành nên tế bào ung thư, đồng thời làm giảm lượng cholesterol trong máu. Vì thế, nếu biết cách kết hợp loại thực phẩm dinh dưỡng này vào bữa ăn hàng ngày một cách thường xuyên sẽ giúp chúng ta cải thiện tình trạng bệnh nhanh chóng.
Bảo vệ sức khỏe tim mạch
Hàm lượng axit béo, omega-3 và omega-6 ở cá chẽm luôn ổn định và cân bằng nên có thể giúp cân bằng nồng độ cholesterol cao trong cơ thể. Đây cũng là nguyên nhân chính gây ra tình trạng xơ vữa động mạch, béo phì, co thắt ngực, tim bơm máu chậm đến các bộ phận trong cơ thể gây tím tái,…. Nhờ có các hoạt chất này mà người bệnh có thể cải thiện tình trạng bệnh nhanh chóng.
Cá chẽm giúp xương chắc khỏe hơn
Trong thành phần của các loài hải sản nói chung, không riêng gì cá chẽm luôn có hàm lượng selen, kẽm, canxi, magie,… rất cao. Mà cơ thể của con người lại rất cần cần bổ sung các hoạt chất này để bảo vệ và giúp xương phát triển khỏe mạnh, hạn chế tình trạng thoái hóa, hoặc gây giòn, vỡ ở người già.
Nếu trẻ em chậm lớn, có chiều cao khiêm tốn so với độ tuổi chúng ta có thể bổ sung thêm các thực phẩm từ cá chẽm để xương phát triển tốt hơn. Chỉ cần kiên trì sử dụng trong một thời gian dài chắc chắn mọi người sẽ thấy được hiệu quả vô cùng khả quan.
Bồi bổ sức khỏe nhanh chóng
Trong cá chẽm có nhiều chất dinh dưỡng rất cần thiết cho sự phát triển bình thường của cơ thể người như: protein, iốt, vitamin, axit béo, omega-3, omega-4 và các khoáng chất khác nhau. Bởi vậy, khi chúng ta cảm thấy mệt mỏi, sức khỏe suy giảm có thể bổ sung các thực phẩm làm từ loài thủy sản này sẽ phục hồi rất nhanh chóng.
Tăng cường sức khỏe não bộ nhờ cá chẽm
Các hoạt chất omega-3, omega-4 có nhiều trong thịt cá giúp các tế bào thần kinh phát triển khỏe mạnh, đồng thời tái tạo lại những phần bị tổn thương do con người bị stress, căng thẳng kéo dài. Cá chẽm cũng giúp chúng ta kiểm soát trí nhớ và cảm xúc tốt hơn nhờ vào việc bổ sung dinh dưỡng cần thiết cho chất xám.
Lời kết
Vậy là những thông tin cơ bản và khái quát nhất về cá chẽm đã được chúng tôi cung cấp đầy đủ đến độc giả trong nội dung bài viết hôm nay. Loài hải sản này có giá trị dinh dưỡng cao cùng nhiều lợi ích tốt cho sức khỏe. Vậy nên các bạn hãy thường xuyên bổ sung nó trong bữa ăn hàng ngày của gia đình mình nhé.
